Er lijkt een verband tussen wiegendood en de hoeveelheid van het enzym butyrylcholineserase (BChE) in het bloed van een baby. Dat is de voorzichtige conclusie van een Australisch onderzoek eerder dit jaar.

“Ze hebben een hoopvolle stap gezet in het verklaren deze tragische gebeurtenis”, aldus kinderarts Adèle Engelberts, die ook bestuurslid is van de expertisegroep Wiegendood van de Nederlandse Vereniging voor Kindergeneeskunde. “Maar het is nog niet meer dan dat. Vervolgonderzoek is nodig.”

‘Triple risk’

Over de precieze oorzaak van wiegendood tasten we wereldwijd nog in het duister. Wel wordt internationaal aangenomen dat het een samenloop van omstandigheden is. “Wetenschappers geloven in de triple risk theory”, vertelt Adèle. “Daarbij gaan we er vanuit dat de kwetsbaarheid van het kind, de kritische ontwikkelfase én een andere factor, zoals buikligging of oververhitting, ervoor zorgen dat een baby niet goed reageert als hij of zij in de problemen komt tijdens de slaap.”

“De uitkomst van het onderzoek is een nieuwe aanwijzing dat ook de wekreflex een rol speelt bij wiegendood”, licht de kinderarts verder toe. “Als een volwassene tijdens z’n slaap niet voldoende zuurstof krijgt, wordt-ie automatisch wakker. Maar bij baby’s is de wekreflex, waarbij het BChE-enzym in het onwillekeurige zenuwstelstel mogelijk een rol speelt, nog niet zo goed aangelegd.”

“Bij baby’s is de wekreflex, waarbij het BChE-enzym van het onwillekeurige zenuwstelstel mogelijk een rol speelt, nog niet zo goed aangelegd”

Het onderzoek

Het Australisch onderzoeksteam analyseerde hielprikbloedkaartjes van baby’s die aan wiegendood zijn overleden. Die vergeleken ze met het bloed van kinderen met een andere doodsoorzaak en van nog levende gezonde kinderen. Adèle: “Daaruit bleek dat de activiteit van BChE bij de wiegendoodbaby’s significant lager was. De onderzoekers denken daarom dat een gebrek hieraan op nog onbekende wijze de wekbaarheid, de zogenaamde arousal, van de baby kan beïnvloeden.”

Van grote waarde

Volgens Adèle is het onderzoek van grote waarde, omdat het voortborduurt op vele eerdere studies rondom wiegendood. En omdat dit de eerste keer is dat iets is aangetoond in het bloed, afgenomen vóórdat een kindje overlijdt. Daardoor biedt het wellicht aanknopingspunten voor preventie.

Kan wiegendood dan in de toekomst worden voorkomen op basis van bloedwaarden? “Daar hebben we nog geen antwoord op”, zegt Adèle. “Want nogmaals: dit is pas een eerste stap. Het onderzoek moet herhaald worden in een veel grotere groep. Ook is nog te weinig bekend over de precieze rol van BChE. Wel zijn de resultaten hoopgevend!”