Moedermelk is een prachtig geschenk. Het heeft de perfecte mix van voedings- en afweerstoffen, en moeders dragen het overal met zich mee. En bovendien: borstvoeding zorgt voor een intiem moment met je baby. Elske Brouwer-Brolsma, assistent professor bij de Wageningen University & Research, reageert op enkele veelgestelde vragen over moedermelk.
Hoe verandert de samenstelling van moedermelk?
“Er zijn drie soorten moedermelk. Vlak na de geboorte van een kindje produceren borsten colostrum: een melk die vrij dik en gelig is. Colostrum bevat verhoudingsgewijs weinig vocht, lactose en vet, maar juist volop afweerstoffen. Na een paar dagen verandert de voeding in een soort tussenmelk, en daarna in rijpe melk. Die schommelt in samenstelling gedurende de dag en naarmate de baby ouder wordt. Met name de verhouding eiwitten past zich aan.”
Zijn externe factoren van invloed op de samenstelling?
“Er zijn verschillende aspecten van invloed, maar eigenlijk weten we nog te weinig. Onderzoeken zijn nog volop gaande. De samenstelling is bijvoorbeeld elk jaargetijde iets anders. We denken dat dit komt door het eten van seizoensproducten en de zon. Maar dit is een aanname.”
Is gezonde voeding belangrijk?
“Dat sowieso, voor zowel de moeder als het kind. Al geldt ook hierbij: we hebben aanwijzingen dat voeding van invloed is, onder andere bij vetzuren, maar onduidelijk is nog hoe precies. Zeker is wel dat alcohol en nicotine slecht zijn. Het advies is vooral om te eten volgens de Schijf van Vijf van het Voedingscentrum, waarbij je van alles nét wat meer neemt als je borstvoeding geeft. Je hebt ongeveer 500 kcal per dag extra nodig.”
“Schakel vooral hulp in: een kraamverzorger weet veel, maar er zijn ook lactatiedeskundigen”
Hoe vaak en hoe lang laat ik mijn baby drinken?
“In het begin om de twee tot drie uur, waarbij een voeding de eerste maanden 15 tot 25 minuten duurt. Later minimaal zes keer per dag. Vanaf zes maanden kun je ook vaste voeding aanbieden. Als je kunstvoeding geeft, kun je hier na vier maanden mee starten.”
Is kunstvoeding ook goed?
“Natuurlijk! Kunstmelk is van goede kwaliteit – dat wordt streng gecontroleerd – en voorziet in de voedingsbehoefte. Maar onder normale omstandigheden is moedermelk wel de beste voedingsbron voor een zuigeling. Het bevat namelijk bioactieve stoffen, zoals hormonen, antilichamen, groeifactoren, bacteriën en enzymen. Die spelen onder andere een rol in de bescherming tegen infecties en bij de ontwikkeling van organen. Onderzoeken laten dan ook zien dat borstvoeding een positief effect heeft op de gezondheid van kinderen én moeders.”
Wat kan ik doen om te zorgen dat borstvoeding lukt?
“Schakel vooral hulp in. Een kraamverzorger weet veel, maar er zijn ook lactatiedeskundigen. De opstart is echt niet makkelijk, maar bij veel moeders lukt het uiteindelijk wel. Loopt het eenmaal? Dan heb je altijd een gezonde, goedkope voedingsbron bij je!”
